आज गणतन्त्र दिवस विभिन्न कार्यक्रम सार्वजनिक गरित मनाइ बताछ ।
जननिर्वाचित पहिलो संविधानसभा २० जेठ १५ गते निरंकुश राजतन्त्र विधिवत् कार्यान्वयनबाट प्रशासनिक व्यवस्थाको लोकतान्त्रिक घोषणात्मक घोषणा प्ररम्भको दिनलाई गणन्त दिनको मानिने छ ।
दिनको अवसरमा सार्वजनिक विदा दिनुहोस् सैनिक मञ्च टुँडिखेलमा विशेष समारोह छ ।
यस वर्ष जेठ १४, १५ र १६ गते तीन दिन सम्म नेपाल राज्य र राज्यस्थित नेपाली राजदूतावास तथा नियोग दीपावली समावेश कार्यक्रममा गणतन् दिन मन निर्णय स्वीकार्य छ ।
वि.सं. २०६१ माघ गते राजा ज्ञानेन्द्रले सत्ताधारी सत्ताधारी समूह हात पछि आन्दोलन सात दल र सशस्त्र संघर्षरत नेकपा माओवादीबीच पूर्ण लोकतन्त्र स्थापनाका लागि १२ बुँदे सहमति भएको थियो ।
वि.सं. २०६२ मंसिरमा १२ बुँदे समझदारीका माध्यम तीन ध्रुवमा विभाजन राजनीतिक शक्ति ध्रुवमा आएपछि आन्दोलनले गति लियो । विसं २०६२ फागुन देखि सुरु भयो निर्णायक आन्दोलन चैतमा गति लियो । नयाँ वर्षको लाखौं जनता पार्टीमा आए । अन्ततः प्रथमतः राजा ज्ञानेन्द्र शाहले आन्दोलन दलको मार्ग चित्र बजिम वि.सं. २०५९ जेठ ८ गते विघटन संसद् पुनः स्थापना गर्न दबाब पर बैठकलाई आह्वान गरे ।
वि.सं. २०६३ जेठ ४ गते बसके पुनर्स्थापित संसद्ले राजदरबारको अधिकार राजसंस्थालाई निलम्बन गर्यो । बैठकले माओवादीलाई शान्ति प्रक्रियामा ल्याइयो संविधानसभाको संकल्प प्रस्ताव । नेपाली ‘म्याग्नाकार्टा’ पनि भनिन्छ ।
यसैको जगमा।सं २०६४ चैत २८ गते पहिलो संविधानसभा निर्वाचन भयो । संविधानसभाको २०६५ जेठ १५ गते बस्ने पहिलो बैठक २४० वर्ष राजसंस्थाको विधिवत् कार्यान्वयन गर्यो ।
पहिलो सभा सभा जारी गर्न नसके पनि धेरै काम गरियो । वि.सं. २०७० मंसिर ४ गते दोस्रो संविधानसभा निर्वाचन निर्वाचित सभा २०७२ असोज ३ गते लोकसभा लोकतान्त्रिक गणतन्त्र संविधान जारी भयो ।
संविधानसभा तीनै तहको निर्वाचनको निर्वाचन भई आन्दोलनको बलमा गठन भयो । जसको अनुसार, प्रादेशिक र लोकल देखाउन सकिन्छ ।
संविधान सभाले डा. रामवरण यादवलाई गणतन्त्र पहिलो राष्ट्रपति घोषणा गरिएको थियो। विद्यादेवी भण्डारी गणतन्त्र दोस्रो राष्ट्रपति र देशमा नयाँ संविधान जारीको पहिलो महिला राष्ट्राध्यक्ष बनिन् । हाल संसदको अध्यक्ष रामचन्द्र पौडेल छन् । यस अघि राजतन्त्र नै राजा थिए र प्रमुख राष्ट्र थिए।
